در قديم، شکلات را با الهه حاصلخيزي مرتبط مي‌دانستند. شکلات در قسمت آمريکاي مرکزي، نوعي کالاي لوکس محسوب مي‌شد و از دانه‌هاي کاکائو هم به‌عنوان پول استفاده مي‌کردند.
شکلات (بصورت خام یا فرآوری شده)ماده غذایی می باشد که از دانه های درخت گرمسیری کاکائو به دست می آورند. اولین استفاده ثبت شده از شکلات به سال 1100 قبل از میلاد باز میگردد. در ابتدا اقوامی مانند مایا ها و آزتک ها از شکلات نوشیدنی می ساختند که به ان نامی به معنای "آب تلخ" داده بودند. دانه درخت کاکائو مزه بسیار تلخی دارد و حتما باید جوشانده شود تا طعمش تغییر کند.

درتهيه نوشيدني‌هاي شکلاتي، دانه‌هاي کاکائو را با شيره انگور يا عسل مخلوط مي‌کردند. نوشيدني‌هاي تهيه شده با کاکائو را گرم، سرد يا ولرم مي‌خوردند و برخي به آنها، پودر وانيل يا حتي فلفل شيرين و تند اضافه مي‌نمودند.
اولين بار، کريستوفر کلمبوس کاکائو را براي نشان دادن به پادشاه و ملکه اسپانيا از آمريکا به اروپا آورد و خيلي زود، اين ماده جزو مواد غذايي قاره اروپا شد.

آن زمان از شکلات تنها در انواع نوشيدني‌ها استفاده مي‌شد که البته مقداري شکر به نوشيدني اضافه مي‌کردند تا تلخي آن گرفته شود.
اواخر قرن 18 این ایده مطرح شد که می توان از شکلات به عنوان شیرینی یا چاشنی دسرها استفاده نمود. اروپایی ها (بریتانیایی ها) اولین کسانی بودند که این کار را ابداع کردند.پس از آن شیرینی فروشی های سوییس و دانمارک و ایتالیا نیز از شکلات به عنوان شیرینی استفاده کردند.

تا قرن ۱۷، شکلات در اروپا، ماده غذايي گران قيمتي محسوب مي‌شد که تنها ثروتمندان سلطنتي از آن استفاده مي‌کردند.
در سال ۱۸۲۸م، هلندي‌ها روشي اختراع کردند که طي آن، چربي دانه‌هاي کاکائو را مي‌گرفتند و از آن، کره کاکائو تهيه مي‌کردند. از باقي‌مانده دانه کاکائو هم پودر کاکائو تهيه كردند. همچنين طي روشي ديگر، شکلات را قليايي نموده و به اين ترتيب، مزه تلخ آن را از بين مي‌بردند.
از آن زمان بود که شکلات‌ها به شکل امروزي تهيه شد. گفته شده که جوزف فراي، اولين کسي بود که در سال ۱۸۴۷، شکلات‌هاي امروزي را عرضه نمود که به راحتي قابل خوردن باشند.

شکلات بصورت شیرینی نخستین بار در سال 1847 در اولین بار (کافی شاپ) شکلات استفاده شد. شکلات در آن زمان تلخ و شیرین بود و ریچارد کدبری اولین کسی بود کهشکلات را بصورت جعبه آورد. شیر شکلات قیمت این محصول را پایین آورد چون کره کاکائو کمتری استفاده می کرد و به دلیل طعم کرم مانندش مشتریان آن را دوست داشتند و می خریدند.

در سال ۱۸۶۷، فردي به نام دانيل پيتر، شمع‌ساز سوئيسي که به تازگي وارد کارخانه شکلات‌سازي پدر زنش شده بود، اولين شکلات شيري را عرضه نمود. در تهيه اين نوع شکلات، او از شير خشک استفاده مي‌نمود.
همسايه‌اش هنري نستله «Henry Nestle» که کارخانه توليد غذاي کودک داشت (هم‌اکنون هم در سراسر دنيا از محصولات مختلف شرکت نستله استفاده مي‌شود) به او براي تهيه شير خشک کمک کرد. خشک کردن شير روشي براي نگهداري درازمدت شير است که از فاسد شدن سريع آن جلوگيري مي‌کند.

در اوایل 1900 آمریکایی ها شروع به مخلوط نمودن مواد دیگر در شکلات کردند و در تنسی اولین نوع این مخلوط به نام گو گو کلاسترز مخلوطی از بادام زمینی و کارامل با رویه ای از میلک چاکلت به بازار عرضه شد.

در همان دوره ماشین آلات صنعتی برای تولید شکلات پیشرفت نمودند، ماشینها قادر بودن شکلات را بسیار سریعتر از کارگران درون کاغذ بپیچند و به همین دلیل قیمت شکلات بسیار ارزانتر شد و مردم معمولی توانایی خرید شکلات را پیدا کردن.

با اینهمه محبوبیت و فراوانی شکلات بعد از جنگ جهانی اول به دست آمد. زیرا شکلات جیره اصلی و میان وعده سربازها در میادین جنگ شده بود. وقتی سربازها به خانه برگشتند از شکلات تعریف می کردند و به این ترتیب در سال 1930 چهل هزار نوع شکلات تولید شد.

در جنگ جهانی دوم شکلات برای نیروهای خارج از کشور فرستاده می شد تا به این ترتیب به جیره آنها کمکی شده باشد.
بعضی از مردم می پرسند آیا شکلات سفید واقعا شکلات است؟ تنها ترکیبی که از شکلات گرفته می شود و نبودش علت سفیدی شکلات است، لیکور میباشد (که الکل نیست) در نتیجه شکلات سفید طعم و رنگ شکلات را نخواهد داشت.
شکلات اکثرا در سه حالت تیره، شیری و سفید می آید و انواع دیگر آن مغزدار، جویدنی، ترش، خامه ای، میوه ای و ... است و میتوان شامل روکشی از شکلات تیره، سفید یا شیری باشد.
یکی دیگر از افزودنی هایی که امروزه به شکلات اضافه می شود و قیمت آن را پایین می آورد موم پارافین می باشد، شاید تشخیص آن به سادگی میسر نباشد اما یکی از نشانه های این افزودنی نامطلوب این است که شکلات به سرعت در دهان آب نمی شود.
شکلات شامل ترکیباتی است که بر فیزیک انسان اثر می گذارد و ممکن است باعث آرامش و خواب آلودگی شود. اما همین ترکیبات در بدن بعضی حیوانات مانند سگ و گربه تولید سم می کند و برای آنها مضر است. از میان شکلاتها، شکلات تیره برای سلامتی مفید تر می باشد زیرا به دلیل آنتی اکسیدان مانع تولید رادیکال های آزاد در بدن می شود. امروزه بعضی از بزرگترین تولید کنندگان شکلات یکصدمین سال تولید خود را جشن می گیرند.

شکلات در ايران
نام درخت کاکائو در زبان يوناني به مفهوم «غذاي خدايان» و در اعتقاد آنان اين درخت نشانه «سلامتي و قدرت» بود. سرخپوستان آمريکا پودر کاکائو را با شيره انگور يا عسل مي‌آميختند و با آن نوشيدني لذيذي مي‌ساختند. بعد‌ها اروپائيان براي درمان بعضي از بيماري‌ها آن را به‌کار مي‌بردند. اما ساخت شکلات جامد حدود ۲۰۰ سال پيش در سوئيس آغاز شد و تا سال‌ها فقط برخي از اشراف ثروتمند اروپايي از اين ماده غذايي استفاده مي‌کردند.
فيلم «شکلات» نشان مي‌دهد که چگونه حتي چند دهه قبل، مردم منطقه‌اي از فرانسه وجود کارخانه شکلات‌سازي در مجاورت خانه‌هاي خود را نحس مي‌دانستند و از فعاليت آن جلوگيري مي‌کردند. ايرانيان از قديم، ترکيباتي از پودر کاکائو با ديگر مواد را براي ساختن بعضي از شيريني‌هاي سنتي به‌کار مي‌بردند.
اما توليد و مصرف شکلات در ايران نيز همچون بسياري از کشورها سابقه‌اي چندان طولاني ندارد. اولين کارخانه شکلات‌سازي در ايران حدود ۶۰ سال پيش توسط دو برادر مهاجر روسي در تبريز راه‌اندازي شد. محصول اين کارخانه تا مدت‌ها فقط آب‌نبات و تافي براي بچه‌ها بود. اين کارخانه و کارخانه‌هاي متعددي که بعد از آن به‌وجود آمدند، به‌تدريج دامنه فعاليت خود را گسترش دادند و انواع ديگري از محصولات را توليد کردند. در دهه‌هاي اخير اين شرکت‌ها بطرف توليد شکلات‌هاي تخته‌اي و لقمه‌اي در قالب مجلسي حرکت کرده‌اند.
به‌طوري که امروزه انواع تافي، کارامل، کرم کاکائو، کارولين و شکلات‌هاي مغزدار، فانتزي، تيره و روشن در اشکال مختلف با بسته‌بندي‌هاي مناسب توليد مي‌کنند. از فن‌آوري پيشرفته در زمينه استفاده از دانه‌هاي روغني کاکائو برخوردارند و برخي از آنها در سال‌هاي اخير به‌عنوان واحد‌هاي توليدکننده يا صادرکننده نمونه انتخاب شده و جوايزي هم دريافت داشته‌اند.
مبالغه در بيان مضرات
حتما شما هم شنيده‌ايد که شکلات در ايجاد جوش‌ها و آکنه موثر است. گروهي ديگر مصرف آن را به علت پوسيدگي دندان‌ها مضر مي‌دانند؛ اما تحقيقات تازه، کمک فراواني به مشخص شدن واقعيت کرده است. خبر خوب اين است که در بيشتر موارد، در بيان اثرات منفي مصرف شکلات مبالغه شده است. مطابق نتايج دو تحقيق که به‌وسيله دانشمندان دانشکده پزشکي پنسيلوانيا به انجام رسيد ثابت شده که خوردن شکلات (يا نخوردن آن) تاثير مهمي در ايجاد آکنه ندارد.
تاثير شکلات بر پوسيدگي دندان‌ها هم بيشتر از ديگر خوراکي‌هاي شيرين نيست؛ البته مسلم است که مصرف بيش از حد هر ماده غذايي مي‌تواند سلامت انسان را مختل کند.به هر حال در روزهاي آغاز سال نو در صورتي که پزشک شما را از مصرف شيريني و شکلات منع نکرده است مي‌توانيد با خيال راحت کمبود شکلات خود را جبران کنيد.

منابع : www.parmidachocolate.com و forum.p30parsi.com/showthread.php?t=43102